Dec 17, 2015

(JAPAN)Аав ээжийгээ асран хамгаалагчдаа бүртгүүлэх(確定申告:親戚扶養)

За энэ удаа Японы татварын талаар бичмээр санагдлаа. Манай монгол залуус маань Японд ажиллаж амьдарангаа Монгол дахь гэрийнхэндээ мөнгө төгрөг явуулж тусалж дэмждэг л байлгүй. Японы татварын системд тийм хүмүүст зориулсан татварын хөнгөлөлт байдаг. Доорх нөхцлийг хангавал энэ хөнгөлөлтийг эдлэх боломжтой.
Японоос өөр оронд амьдардаг хамаатангаа асран хамгаалагчдаа бүртгүүлэх нөхцөл
(国外居住親族の扶養控除)
1. Ойрын хамаатан
2. Орлого нь 380,000 ейнээс бага
3. Тооцоо нэг(өөрийн чинь орлогоор амьдардаг)

Тус бүрийг тодорхой тайлбарлая.
1. Ойрын хамаатан
Японы татварын газраас гаргасан тайлбар:6親等内の血族、配偶者、3親等内の姻族
Цусан холбоотой 6 үе(дээш доош), эхнэр/нөхөр болон эхнэр/нөхрийн цусан холбоотой 3 үе.
доорхи сайтнаас харвал ямар өргөн хамрагдаж байгааг ойлгоход амар болов уу.
http://mr36.jp/cshintou26.html

Мэдээж хамаатан гэдгээ батлах баримт хэрэгтэй.
Төрсний гэрчилгээ, иргэний бүртгэл мэдээллийн газрын тодорхойлолт энэ тэр хэрэгтэй болно байх. Тухайн хүний ОВОГ НЭР, ТӨРСӨН ӨДӨР, ОРШИН СУУГАА ХАЯГ бичигдсэн баримт хэрэгтэй тул зөвхөн төрсний гэрчилгээгээр ээж аавыгаа нэмж болохгүй юм шиг санагдсан.

2. Орлого нь 380,000 ейнээс бага
Энэ бол Монголын өртөг Японыхоос бага байдаг гэдгийг мэддэг болохоор нээх хэрэггүй юм шиг санагдсан. 

3. Тооцоо нэг(өөрийн чинь орлогоор амьдардаг)
Энэ бол мөнгө тухайн хүндээ явуулж байгаа гэсэн баримт байхад болох юм билээ. Би жишээ нь Western-Union-оор мөнгө явуулаад тэрнийхээ баримтыг хавсаргая гэж бодож байгаа. Нэг зүйл нэмж хэлэхэд сар болгон явуулсан байх албагүй юм байна лээ. Миний хувьд бол энэ жилээс шилжүүлгийн баримт хэрэгтэй болсныг мэдсэнгүй, урьд нь дандаа хүнээр явуулдаг байсан гэж хэлье гэж бодож байгаа.

Бас өөр нэг арга нь кредит кардны гэр бүлийн кард ашиглаж болно. Тэрийгээ Монголд байгаа гэрийнхэндээ өгөөд, Монголд ашигласан гэсэн лист(利用明細)-ээ үзүүлэхэд хангалттай.


Тодорхой мэдээллийг энэ линкнээс хараарай. Ойлгомжтой тайлбарласан байгаа.
https://www.nta.go.jp/shiraberu/ippanjoho/pamph/pdf/kokugaifuyou_leaflet.pdf

Хувиараа хөдөлмөр эрхлэгч(個人事業主) бол өөрөө татварын мэдүүлэг(確定申告) өгөхдөө мэдүүлнэ. Компаний ажилтан бол компанидаа хэлээд, бичиг баримтаа бүрдүүлээд өгөхөд болно. (Энэ жил харин оройтчихсон байж магадгүй...) 

Энэ хөнгөлөлтийг эдлэвэл ямар ашигтай вэ?
Жишээ нь 2 талын аав, ээж, нийт 4 хүн орууллаа гэж бодоход нэг хүний 380,000ейн орлогоос чинь хасаж татвар тооцно. (70-аас дээш настай бол 430,000ейн)
Орлогын татвар 10% төлдөг хүн бол 380,000*4*10%=152,000 ейний татварын хөнгөлөлт эдлэнэ гэсэн үг...

Эцэст нь хэлэхэд дээр бичсэн хөнгөлөлт бол орлогын татвартаа холбоотой ч гэсэн орлого багасаж байгаа учир дагаад эрүүл мэндийн даатгал, хүүхдийн цэцэрлэгийн төлбөр гээд багасах төлбөр олон байгаа байх гэж бодож байна. За амжилт!

(Буруу зөрүү юм бичсэн байж магадгүй, хэлээд өгвөл засаад явна аа...)

Dec 9, 2015

(JAPAN)Нийгмийн даатгалын мөнгөнөөс суутгасан татвар(20%)-ыг буцааж авах тухай

Өмнөх нийтлэл(Нийгмийн даатгалын мөнгө буцааж авах талаар)-д бичсэнээр нийгмийн даатгалын мөнгийг буцааж авсан бол тэр мөнгөнөөс чинь суутгаж авсан 20%-ийн орлогын татварыг яаж авах талаар тайлбарлая гэж бодлоо...

Жишээ нь 3-аас дээш жил ажиллаад, сүүлийн 3 жилийн сарын дундаж орлого чинь 300,000 ейн байлаа гэж бодоход чамд ойролцоогоор 3 сарын буюу 900,000 ейн буцааж олгоно. Тэрний чинь 20% нь болох 180,000 ейнийг нь шууд орлогын татвар гээд суутгачихдаг юм.  Энэ 20%-ийн татварыг ч гэсэн буцааж авч болно. Жаахан ядаргаатай.

Авахын тулд монголд мөнгө чинь орж ирсний дараа жил нь чиний итгэмжлэгдсэн хүн өмнөөс чинь татварын мэдүүлэг(確定申告) өгөх хэрэгтэй. (Миний хувьд бол өөрөө дараа жил нь буцаад японд ирчихсэн байсан учир өөрөө татварын мэдүүлгээ өгч байсан.)

--1. Итгэмжэгдсэн хүн томилох(所得税・消費税の納税管理人の届出手続)--
Юуны өмнө итгэмжлэгдсэн хүнээ японд байх хугацаандаа оршин суугаа татварын газар мэдүүлэх хэрэгтэй.

Итгэмжлэгдсэн хүн томилох
1. Хэн хийх вэ?
Итгэмжлэх хүн өөрөө хийнэ. 

2. Хэзээ хүртэл?
Монгол буцахаасаа өмнө.

3. Яаж?
Биеэр аваачиж өгөх юм уу, шуудангаар явуулна.

4. Хаана 
Өөрийнхөө оршин сууж байгаа газрын татварын алба.
Доорх линкнээс хайна уу.
https://www.nta.go.jp/index.htm

5. Бөглөх материал
Доорх линкний материалыг бөглөнө.
https://www.nta.go.jp/taxes/tetsuzuki/shinsei/annai/shinkoku/pdf/h28/08.pdf
(1 гэсэн дээр нь итгэмжлэх гэж байгаа хүнийхээ мэдээллийг оруулна.
4(2) дээр нь цалингийн орлого болон нийгмийн даатгал(年金脱退一時金) гэж бичсэн нь дээр байх)

Тодорхой мэдээллийг доорх сайтаас харна уу.
https://www.nta.go.jp/taxes/tetsuzuki/shinsei/annai/shinkoku/annai/07.htm

--2. Татвар буцааж авах(確定申告)--
Түр орлогын татвар гэж 20%-ийг нь шууд суутгачихдаг юм. Жишээ нь дээр дурдсан 180,000 ейнийг шууд суутгаад авчихсан байгаа. Энийг буцааж авахын тулд татварын мэдүүлэг(確定申告) хийх хэрэгтэй. Өөрөө мэдээж японд байхгүй тул, итгэмжлэгдсэн хүн өмнөөс чинь хийхгүй бол болохгүй.

1. Хэн хийх вэ?
Итгэмжлэх хүн өөрөө хийнэ. 

2. Хэзээ хүртэл?
Мөнгө монгол дахь дансанд орж ирсний дараа жилийн 2/16-3-15 хооронд.
(Өөр орлогогүй учир дараа жил нь болвол хэзээ ч хамаагүй байсан ч байж магадгүй...)

3. Хаана 
Өөрийнхөө оршин сууж байгаа газрын татварын алба. Гол нь итгэмжлэх хүн чинь амьдардаг газар биш өөрийн чинь японд байхдаа амьдарч байсан газар очих учир ойрхон амьдардаг хүн сонгосон нь хэн хэндээ амар болов уу...

Доорх линкнээс хайна уу.
https://www.nta.go.jp/index.htm

4. Хавсрах материал
Монгол руу хаягаар чинь мөнгө шилжүүлэх мэдээлэл очино. Тэрэн дээр нийт хэдэн ейн болсон болон хэдийг татварт авсныг бичсэн байгаа.(Татварт авсан нь 0ейн бол мэдээж энийг мэдүүлэх хэрэггүй..) Энэ баримт чинь заавал хэрэг болох тул япон дахь итгэмжлэгдсэн хүн рүүгээ явуулах хэрэгтэй.

5. Бөглөх материал
МаягтА гэдгийг нь бөглөх хэрэгтэй. Доорх линкнээс үзнэ үү.
http://www.nta.go.jp/taxes/shiraberu/shinkoku/yoshiki/01/shinkokusho/pdf/h29/shinkokusyo_a.pdf

Нэрийг нь бичихдээ тухайн хүнийхээ нэрийг бичээд итгэмжлэгдсэн тэр гэж бичдэг юм билээ.
Жишээ Болд гэдэг хүн намайг итгэмжлэгдэгч болгосон тохиолдолд доорх маягаар бичнэ.
BOLD
代理人 LKHAGVAA

Ер нь бол 2-3 сард татварын газар зөвлөгөө үзүүлдэг. Тэрэн дээр нь очоод асуучих нь илүү амар байх.

Тэгээд 1 сар орчмын дараа итгэмжлэгдсэн хүний дансанд татварт өгсөн мөнгө чинь буцаад ороод ирнэ. Мэдээж өмнөх жилд нь өөр орлого олсон байвал тэрийг нь нэмж тооцож татвар тогтоодог учир яг 100% буцаж орж ирэхгүй ч гэсэн ихэнх нь буцаж ирнэ...


Эцэст нь хэлэхэд японы нийгмийн даатгалын хууль өөрчлөгдөөд 10 жил төлсөн бол тэтгэвэр авах эрхтэй болсон байгаа. Дахиад 2,3 жил ажиллаад даатгалаа төлчихвөл 10 жил болох гээд байгаа хүмүүс Монгол буцахаа түр хойшлуулсан нь ашигтай байх. 60 хүрээд японоос тэтгэвэр авдаг болно шүү дээ... Монгол дахь тэтгэвэрээс хамаагүй илүү байна байх.

Dec 7, 2015

(JAPAN)Нийгмийн даатгалын мөнгө буцааж авах талаар

За энэ удаа Японд ажиллаж амьдарч байгаа хүмүүст хэрэг болох юм бичье гэж бодлоо. 
Энд ажиллаж байгаа хүмүүс ихэнх нь нийгмийн даатгал (厚生年金) гэж төлдөг биз. Тэрийг нь нутаг буцах үедээ авч болдог бөгөөд би өөрөө нэг удаа буцахдаа авч үзсэн юм. Тэр тухайгаа бичлээ.
(Урьд нь бичиж байсан зүйлээ ашигласан бөгөөд гэрээний ажил хийдэг хүмүүс ч гэсэн буцааж авч болдог гэж дуулсан тул засварлаад дахиж орууллаа.)

Ямар хүмүүс авах эрхтэй вэ?
1. Япон улсын иргэн биш
2. 6 сараас дээш нийгмийн даатгалд хамрагдсан байх
3. Японд оршин суудаггүй байх(Японд хаяггүй болсноосоо хойш 2 жилийн дотор нэмэмжлэх эрхтэй)
4. Даатгалын мөнгөө авх эрхтэй болоогүй байх

1. 2. бол мэдээж ойлгомжтой.
3. бол японоос гарсан, өөрөөр хэлбэл энэ мөнгийг буцааж авахын тулд монголоосоо хөөцөлдөнө гэсэн үг. Энэ анхааруулж хэлэхэд Японоос гарснаасаа хойш 2 жилийн дотор нэхэмжлэхгүй бол болохгүй шүү. 
4. бол даатгалаа 20 жил ч билүү дээ төлвөл тэтгэвэрээ авах эрхтэй болчихсон байна гэсэн үг. Тиймээс даатгалаас гарсан гэсэн мөнгө өгөхгүй... хэхэхэ

Дээрх нөхцөлийг хангаж байвал монголоосоо явуулах бичиг баримт нь үнэн амархан.
1. Пасспортын хуулга ( Зурагтай хуудас болон японоос гарсан тамгаа даруулсан хуудсаа хувилаад л болоо)
2. Банкны данс эзэмшигчийн тодорхойлолт (Заавал төв нь монголд байдаг банк байх шаардлагатай. Би ХААН банкинд валютын данс нээлгээд, англи хэл дээр тодорхойлолт хийлгэж авч байсан. 1500 төгрөг авч байлуу даа.)
Дансны хувьд зөвлөхөд ейний данс байсан ашигтай.
3. Нийгмийн даатгалын дэвтэр- 年金手帳(Энэ бол ихэвчлэн компани дээр хадгалагддаг гэж бодож байна. Ажлаасаа гарахаасаа өмнө энийгээ нэхэж авах хэрэгтэй.)
4. Application (Доорх линкэн дээр байгаа PDF файлын 13,14-р хуудсанд байгаа маягтыг бөглөнө.)

Эцэст нь 15-р хуудсанд нь байгаа хаягийг дугтуйн дээрээ наагаад явуулаад л болоо.. Онцлог нь овоо удаж ирдэг юм билээ. Би 9 сард захиа явуулаад, мөнгө дансанд орж ирсэн нь дараа жилийх нь 1 сард орж ирж байсан. Ер нь бол 3-аас дээш жил ажилласан бол царын дундаж цалинг чинь 3-аар үржүүлсэн хавьцаа мөнгө орж ирдэг юм байна лээ... Аа тийм тэр мөнгөнөөс чинь орлогын татвар гээд 20%-ийг нь авчихдаг шүү. Тэр 20%-ийг ч гэсэн буцааж авах боломжтой бөгөөд тэр тухай дараа тайлбарлая.

Дэлгэрэнгүйг нь энэ линкнээс үзээрэй.
https://www.nenkin.go.jp/service/jukyu/todoke/kyotsu/20150406.files/A.pdf

Энд бичигдээгүй болон тодруулж асуух юм байвал асуугаарай. Мэргэжлийн бус ч гэсэн чадахаараа хариулахыг бодно оо...